Me ftesë të Ministrisë për Financa dhe Zëvendësministres  d-r Shiret Elezi, Sekretarja Shtetërore në SÇE z-nja Kalinka Gaber kishte fjalën e saj në “Konferencën për qëndrueshmërinë e projektit financuar nga mjete IPA”. Konferenca u organizua si ngjarje fundit e projektit financuar nga BE-ja me numër 2018/399593/2 “mbështetje të autoriteteve nacionale për përmbushjen efektive të kushteve të përcaktuara me marrëveshje për financim dhe gjetjet nga revizioni lidhur me zbatimin e ndihmës IPA II”, ku mes shfrytëzuesve tjerë paraqitet edhe Sektori për avancim me mjetet nga instrumenti për ndihmë paraadreuese – IPA.

Projekti edhe pse me buxhet të ulët nga mjetet që qëndrojnë në dispozicion përmes Instrumentit për integrimin evropian përsëri është e rëndësisë së veçantë sepse adreson edhe një aspekt nga zbatimi i suksesshëm të projekteve dhe vetë projekti kontribuon edhe në absorbimin e mjeteve IPA- theksoi Sekretarja Shtetërore Gaber.

Në konferencë u prezantuan Udhëzimet për qëndrueshmëri të projekteve financuar me mjetet IPA që planifikohen të sillet nga ana e Ministrisë së Financave, dhe do ti rregullojë detyrat e strukturës operative dhe shfrytëzuesit e fundit në pjesën e sigurimit të qëndrueshmërisë. Në kuadër të së njëjtës do të kemi mundësi të njoftohemi me përvojë pozitive në implementimin e projekteve investuese të IPA-s nga ana e dy shfrytëzuesve përfundimtar, me referim për hapat dhe aktivitetet me qëllim të sigurimit të qëndrueshmërisë së të njëjtave.

Çështja e qëndrueshmërisë së projekteve me implementimin e tyre bëhet aktuale me kërkesat e Komisionit Evropian të shënuara në korrespodencën e mbylljes së programit IPA 1 dhe në gjetjet e revizionit të KE-së për akreditim të IPA strukturës për menaxhim indirekt me mjetet IPA në kuadër periudhës programore IPA 2. Vetë koncepti i qëndrueshmërisë të projekteve infrastrukturore/investuese (marrëveshje për punë/blerjen e pajisjeve) përfshin kritere për ndjekjen e qëndrueshmërisë, nga aspekti i disa aspekteve kryesore:

-          Transferimi i pronësisë të investimeve/pajisjeve nga organi kontraktues (CFCD/ Ministria e Financave) në shfrytëzuesin përfundimtar.

-          Kontabiliteti i evidencave të investimeve/pajisjeve në sistemin për evidencë në shfrytëzuesin përfundimtar

-          Shfrytëzim i investimeve/ pajisjeve në përputhje me qëllimin për se janë blerë/ndërtuara dhe evidentim për shfrytëzimin e tyre.

-          Sigurim i të hollave dhe kapacitete për mirëmbajtjen e investimeve/pajisjeve të cilët janë blerë/ndërtuar.

-          Respektim i rregullave për vizuale të BE-së

Në kuadër të sistemit të menaxhimit indirekt me mjetet IPA, rrol në ndjekjen e qëndrueshmërisë të projekteve kanë autoritetet në vijim:

-          IPA Koordinatori Nacional (NIPAK)- Zëvendëskryeministri për Çështje Evropiane dhe sektorët në kuadër të SÇE-së që ju jep mbështetje – bën ndjekjen e qëndrueshmërisë së projekteve nga aspekti i përmbushjes së qëllimeve të projekteve dhe programeve në përgjithësi.

-          Koordinatori Nacional për Autorizim (NAO)- këshilltar i jashtëm në MF dhe Sektori për menaxhim me IPA që jep mbështetje – bën ndjekjen e qëndrueshmërisë së projekteve në nivel të marrëveshjes nga aspekti përmbushjes së kritereve për qëndrueshmërinë e lartë përmendur (përmes zbatimit të kontrolleve në vend në bazë ad hoc)

-          IPA Koordinatori -  nëpunës në çdo ministri shfrytëzues i mjeteve IPA  dhe sektori/njësia që jep mbështetje – bën monitorim të drejtpërdrejtë të qëndrueshmërisë të të gjithë projekteve në kuadër të portofolit në institucionin e tyre (te të gjithë shfrytëzuesit e fundit përmes zbatimit të kontrolleve në vend).

-          Shfrytëzuesit e fundit – institucionet shtetërore në nivel qendror dhe lokal, përfshirë edhe ndërmarrjet publike, shoqëri aksionare në pronësi të shtetit dhe pushteti gjyqësor. Të njëjtët janë përgjegjës për shfrytëzimin e qëndrueshmërisë së projekteve investuese të financuara nga IPA.

Qëllimi i udhëzimeve për qëndrueshmëri të projekteve të financuara nga mjetet e IPA-s do të jetë rregullimi i rrolit të shfrytëzuesve të fundit në procesin e sigurimit të qëndrueshmërisë së projekteve, si dhe ta shpjegoj rrolin e organeve mbikëqyrës në kuadër të sistemit për ndjekje të kësaj qëndrueshmërie.